Đa dạng thể hiện giới – vấn đề không chỉ có nam và nữ

Tư vấn tâm lý

Thể hiện giới được hiểu là cách chúng ta chọn thể hiện ra bên ngoài với mục đích cho người khác biết giới tính của bản thân. Những thể hiện đó không chỉ bao gồm trang phục, kiểu tóc, trò chơi yêu thích mà còn là thói quen, tính cách, cử chỉ, cách hành xử… Thông thường, hầu hết mọi người đều quan niệm nam giới phải mạnh mẽ, có vẻ ngoài bụi bặm, mặc trang phục đơn giản, màu trầm, chơi những trò chơi có tính trí tuệ, vận động mạnh… Ngược lại, nữ giới phải dịu dàng, vẻ ngoài điệu đà, trang phục kiểu cách, nhiều màu sắc sặc sỡ, để tóc dài… Hãy xem, sự phân loại thể hiện giới như vậy đã gây ra những tình huống oái oăm, “dở khóc dở cười” như thế nào qua các câu chuyện thực tế của chuyên gia tham vấn tâm lý, giới tính:

Bé trai 7 tuổi, rất khôi ngô, lễ phép. Tuy nhiên, điều mẹ em lo lắng là em rất thích chơi búp bê, thích may vá đồ, nấu ăn như các bạn nữ. Qua hình ảnh mà mẹ bé chụp lại, chúng tôi thấy em may đồ và tết tóc cho búp bê rất đẹp, nấu ăn cũng rất khéo, biết cách trang trí đẹp mắt. Tương tác với bé, chúng tôi nhận thấy bé rất thông minh, cởi mở. Ở lớp, bé bị rất nhiều bạn bè trêu chọc, chế giễu, bị đánh. Điều đó khiến bé sợ hãi đến lớp và thường xuyên giả ốm để xin nghỉ học. Mẹ bé lo lắng con “bị pê đê”, thương con bị các bạn bắt nạt nên tìm mọi cách giải thích, thuyết phục bé không chơi búp bê, nấu nướng nữa mà chuyển qua những trò chơi khác nhưng bé nhất định không chịu. Mẹ bé hết cách nên đành đưa tới gặp chuyên gia tâm lý, giới tính, mong muốn chuyên gia tìm cách để bé trở lại là con trai như “bình thường”.

Một trường hợp khác là cậu bé T. T, 17 tuổi, dáng vẻ rất thư sinh, mảnh khảnh, cư xử vô cùng nho nhã, lịch thiệp. Mẹ T. T chia sẻ rằng từ nhỏ T đã rất hiền lành, nhút nhát và hay e thẹn như con gái, cũng rất khó tính trong việc lựa chọn trang phục. Quần áo T mặc nhìn chung vẫn là đồ dành cho nam nhưng cậu có xu hướng thích những bộ màu sắc bắt mắt, thiết kế tinh tế. Bên cạnh đó, T rất chú ý đến việc làm đẹp, trong nhà cậu từ phòng riêng đến nhà tắm, nhà vệ sinh đều có mỹ phẩm, dụng cụ làm đẹp. Trước khi ra khỏi nhà, T đều dành nhiều thời gian để bôi kem dưỡng da, kem chống nắng cẩn thận. T chia sẻ rằng lớn lên cậu muốn tham gia vào lĩnh vực thời trang, điện ảnh nên cần có sự đầu tư về ngoại hình từ ngay bây giờ.  Vậy nhưng mẹ cậu lại cho rằng đó là những mong muốn hão huyền, bà cảm thấy đau khổ, hổ thẹn vì họ hàng, chòm xóm bàn tán cậu là người “không bình thường, trai không ra trai, gái không ra gái”.

Có vẻ như nam giới thường chịu sự chỉ trích, lên án nặng nề nếu có những thể hiện khác với quy ước của xã hội.

Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều nữ giới cũng gặp phải tình trạng này. Chúng tôi có dịp hỗ trợ cho B. L, cô gái 16 tuổi, vô cùng cá tính, mạnh mẽ. Từ nhỏ, L đã không chơi những trò chơi của con gái và chưa bao giờ chịu mặc những bộ đầm xinh xắn mẹ mua. Kí ức về tuổi thơ của trong mắt ba mẹ là một cô bé chỉ thích mặc quần sọc, áo phông, bướng bỉnh, ngang ngạnh, không biết sợ là gì. Lớn lên, em vẫn không thay đổi gì cả. Cha mẹ lo lắng, sợ con gái bị “lệch lạc” giới tính, bị người ta khinh khi, kỳ thị nên đã tìm mọi cách uốn nắn. Ba em là người “dữ đòn”, khuyên bảo không được nên đã nhiều lần đánh đập em tàn nhẫn. L buồn khổ nhưng không biết nói với ai, chỉ dám chia sẻ với cô bạn thân cùng lớp nhưng nay, thấy người ta xì xào, bàn tán đã cấm con gái chơi với L. L rất cô đơn, không biết dựa vào ai, em đâm ra chán nản, bỏ bê học hành, cả ngày ủ rũ, không buồn nói với ai câu nào.

Trong những câu chuyện trên, chúng ta đều thấy cả ba nhân vật chính đều có thể hiện giới khác với quy chuẩn, mong đợi chung của gia đình và xã hội. Nhưng bên cạnh đó, các em đều có sự phát triển nhận thức, nhân cách bình thường. Thậm chí, có em học rất giỏi, đứng đầu khối học, em nhỏ mới 7 tuổi đã tham gia và đoạt giải trong một cuộc thi thiết kế thời trang trên mạng, các em đều rất thông minh, ham học hỏi và biết chia sẻ với người khác. Như vậy, việc các em có thể hiện giới khác với số đông hoàn toàn không ảnh hưởng đến năng lực, nhân cách. Có chăng, chính sự kỳ thị, phân biệt của gia đình, trường học, xã hội đã khiến các em gặp khó khăn trong việc phát huy bản sắc và năng lực cá nhân.

Thiết nghĩ, chính sự đa dạng đã tạo nên cuộc sống muôn màu, muôn vẻ. Đã đến lúc chúng ta cần nhìn nhận nghiêm túc những quy ước cứng nhắc, bó hẹp tự do, hạnh phúc của con người, cần nhìn nhận vấn đề tính dục, thể hiện giới một cách khách quan, tôn trọng sự khác biệt để mỗi cá nhân được tự tin, hạnh phúc sống với con người thật của mình.

Đoàn chuyên viên tâm lý SUNNYCARE

————————

VIỆN TÂM LÝ SUNNYCARE

📌 Landmark Plus, 208 Nguyễn Hữu Cảnh, P22, Bình Thạnh, TPHCM

SUNNYCARE ấm áp chào đón bạn bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu trên thế giới. 

Để tư vấn qua điện thoại 24/7, bạn vui lòng gọi số 1900 6295 (Việt Nam)

Để đặt lịch gặp chuyên gia tâm lý trực tiếp tại văn phòng hoặc online qua video call, bạn vui lòng gọi số 028 7300 6848 – 089 639 7968 (Zalo) hoặc đăng ký TẠI ĐÂY

Để kết nối chương trình báo cáo chuyên đề tâm lý cho doanh nghiệp và chăm sóc tinh thần người lao động (EAP), bạn vui lòng liên hệ:
📧Email: infoasst@sunnycare.vn
☎️Tel: 028 7300 6848 | 📞Hotline: 092 176 8769 (Thư ký)
🌍Website: https://eap.sunnycare.vn